در سال ۹۸ به درخواست مرکز رشد یکی از چند دانشگاه برتر تهران یک پروژه مطالعاتی طراحی شد تا با شرکتهای رشد یافته از ابتدای تاسیس مرکز رشد در این دانشگاه تا امروز مصاحبه کنیم و وضعیت آنها پایش شود.
مطالعه دارای دو هدف اصلی بود: اول شناسایی عوامل موفقیت و شکست این کسبوکارها و دوم نقش مداخلهگر مرکز رشد در تاثیر این عوامل از دو زاویه آنچه اتفاق افتاده بود و آنچه میتوانست اتفاق بیفتد.
نتایج مطالعه بسیار جذاب و شگفتانگیز بود و اگرچه از ابتدا بنا بود که حداقل بخشی از این نتایج پس از پالایش و حذف اطلاعات مرتبط با مرکز به صورت مکتوب منتشر شود اما روند صدور این مجوز بهقدر طولانی شد که در نهایت ما از خیر آن گذشتیم! اما یکی از نکات خیلی جالب توجه برای ما این بود که اغلب این کسبوکارها با یک چالش جدی تحت عنوان نداشتن تیم بازاریابی متخصص و یا بهصورت کلی عدم آشنایی با این حوزه مواجه بودند.
ابتدا برای ما کاملا عجیب بود ولی وقتی مصاحبهها کمی جلوتر رفت متوجه شدیم که این پدیده ناشی از اکوسیستمی است که این کسبوکارها در آن شکل میگیرند. اغلب بنیانگذاران این کسبوکارها دانشجویان یا فارغالتحصیلان دانشکدههای فنی و مهندسی بودند و با سابقه و دانش فنی وارد گود کارآفرینی شده بودند.
اگرچه دورههایی توسط مرکز رشد در راستای آشنایی با مفاهیم توسعه کسبوکار و بهصورت خاص بازاریابی برگزار میشد و حتی برخی از بنیانگذاران در دورههای MBA دانشگاه خود نیز شرکت کرده بودند اما همچنان تسلطی که بر امور فنی و مهندسی داشتند با تسلط آنها به بازاریابی و فروش قابل مقایسه نبود و این نقص منجر به این نتیجه شده بود که اغلب این کسبوکارها در نهایت شکست خورده بودند.
خبر خوب این بود که تقریبا همه این کارآفرینان همچنان درحال کارآفرینی بودند و پس از شکست اولیه خود کسبوکارهای جدیدی راهاندازی کرده بودند و برخی از آنها موفقیتهای چشمگیری نیز بهدست آورده بودند اما این موضوع تبدیل به یک ایده برای کسبوکار جدید ما شد.
ما متوجه شدیم فرآیندهای توسعه یک محصول جدید مبتنی بر فناوریهای روز وقت و انرژی زیادی از بنیانگذاران میگیرد. از طرفی ناآشنایی کارآفرینان دانشگاهی با فرآیندهای بازاریابی و فروش حتی درصورت راهاندازی تیمهای تخصصی بازاریابی با اتلاف منابع بسیاری همراه است. پس شاید بتوان برای این اوضاع کاری کرد.
به سراغ نمونههای مشابه در سایر کشورها رفتیم و مطالعه و تجربه را همزمان آغاز کردیم. ایده اصلی این بود که به این شرکتها خدمات بازاریابی و فروش ارائه دهیم بدون آنکه نیاز به پرداخت هزینه در ابتدای پروژه باشد. اغلب این شرکتها از منابع مالی محدودی برخوردار بودند و فرآیندهای توسعه محصول به اندازه کافی منابع آنها را درگیر میکرد ما سازوکاری طراحی کردیم که همکاری ما بدون دریافت هزینه از کارآفرینان و با استفاده از سرمایه خودمان آغاز شود. در این حالت نهتنها کارآفرینان برای فروش محصولات خود نیاز به پرداخت هزینههای سنگین تبلیغاتی نداشتند بلکه یکی از دغدغههای آنان که تشکیل یک تیم خبره بازاریابی بود نیز مرتفع میشد.
خیلی فکر کردیم که کمینه محصول این ایده چه میتواند باشد تا بهسرعت بتوانیم آن را آزمون کنیم. یک تیم خبره که همگی حاضر به دریافت هزینه براساس پروژه بودند شکل گرفت و برای معرفی ایده نیز یک فایل پیدیاف تهیه شد. بله کمینه محصول ما صرفا یک فایل ارائه پیدیاف بود که برای شرکتها و افراد هدف ارسال میکردیم و خدمات خود را در آن شرح داده بودیم. تا اینجا حتی اسم مشخصی نیز نداشتیم و با یک عنوان کلی مثل خدمات بازاریابی و فروش محصولات دانشبنیان فعالیت میکردیم! خیلی اتفاقی و در طول فعالیتها متوجه نام «محصولتو» و دامنه خالی آن شدیم و از اینجا شدیم محصولتو!
پس از اینکه بهصورت محدود شروع کردیم به همکاری با برخی شرکتها و آزمون و خطای این ایده، متوجه دو موضوع شدیم: نیاز کسبوکارهای بزرگ به خدمات محصولتو و نیاز همه کسبوکارها به داده.
تنها کسبوکارهای نوپا نیستند که نیاز به خدمات محصولتو دارند؛ کسبوکارهای بزرگ هم گاهی تمایل دارند ایدهها و محصولات جدیدی را بهصورت محدود آزمون کنند اما حجم بالای فعالیتهای اصلی مانع از این میشود که بتوانند این ایدهها را اجرایی کنند. در اینجا نیاز بود بدون درگیر کردن تیم اصلی فرآیندهای آزمون محصول در بازار اجرا و نتایج برای تصمیمهای بعدی مدون شود.
دومین یافته جدی ما از تجربه در این حوزه این بود که همه کسبوکارها نیاز به داده دارند. تصور اینکه چون یک تیم خبره درحال فعالیت روی فرآیندهای بازاریابی و فروش است پس کارآفرینان میتوانند با خیال آسوده بخوابند تصور خطرناکی بود.
کارآفرینان میبایست همواره به دادههای کسبوکار خود بهصورت دقیق دسترسی داشته باشند تا هر زمان که تمایل داشتند بتوانند تصمیمهای استراتژیک بگیرند. تصمیمهایی همچون اینکه تا چه اندازه میتوانند مقیاس ارائه محصولات و خدمات خود را گستردهتر کنند. چه زمانی نیاز است برای گسترش کسبوکار خود تامین مالی کنند و هزاران تصمیم دیگر همه نیاز به دادههای دقیق داشت.
از اینجا ما یک بخش جدی به خدمات خود اضافه کردیم: گزارشها و تحلیلهای دقیق از رفتارهای مشتریان و کانالهای بازاریابی. این گزارشها به صاحبان کسبوکار این امکان را میداد تا کسبوکار خود را بهتر مدیریت کنند و تصمیمهای درستی بگیرند.
درنهایت ما بهدنبال اینکه همواره حلقه وصل شرکتها و بازار باشیم نیستیم. همه شرکتها به مرور نیاز دارند رشد کنند و هنگامی که به مراحل بلوغ خود میرسند لازم است برای بهرهوری بیشتر بسیاری از فعالیتهای زنجیره ارزش را به درون کسبوکار خودشان منتقل کنند.
ما همواره آمادهایم تا کمک کنیم یک تیم بازاریابی متخصص با انبوهی از دانش و تجربه انباشته در شرکتهای همکار شکل بگیرد و البته همیشه برای آزمودن محصولات جدید و همکاریهای چابک بعدی نیز منتظرتان خواهیم ماند.
ما مطمئن هستیم که اگر ورود محصولات جدید به بازار تسهیل شود توسعه محصولات جدید سرعت بیشتری خواهد گرفت و این نهتنها به نفع ما و کسبوکارهای همکار که به نفع همه اکوسیستم کسبوکار کشور است.
تجربه شرکتهای نوپا پر است از اشتباهاتی که در حوزه رفتارهای موثر بر برند خودشان دارند. بهواسطه این که رفتارهای برندی یک شرکت تاثیر مستقیم بر وجهه و جایگاه اجتماعی کارآفرینان دارد گاهی کارآفرینان تصمیمهای بسیار خطرناکی در این حوزه میگیرند.
خدمات برندینگ در محصولتو صرفا مخصوص کسبوکارهای نوپاست. ما در کنار کسبوکار شما قرار میگیریم تا به شما کمک کنیم با پرهیز از رفتارها نادرست در زمان مناسب رفتارهای مناسبی در حوزه برند خود داشته باشید و همزمان که نسبت به منابع خود بهینه عمل میکنید از نتایج دلخواه نیز بهرهمند شوید.
ما همه توان خود را به کار گرفتیم که سال ۱۴۰۱ یک شروع متفاوت برای محصولتو باشد. پس از حدود یکسال آزمون و خطا همزمان با نوروز ۱۴۰۱ با توسعه فعالیتها و ایجاد یک سازوکار مقیاسپذیر آماده ارائه گسترده خدمات توسعه بازار دیجیتال، برای کارآفرینان ایرانی هستیم. اگر فکر میکنید میتوانیم با هم همسفر شویم هر کجای این مسیر که هستید با ما در ارتباط باشید. مطمئن باشید از آشنایی با یک مسافر جدید خوشحال میشویم!